ศาสนาฮินดู-พราหมณ์ และ พระพุทธศาสนา เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่เคลื่อนที่จากแหล่งอารยธรรมจากอินเดียโบราณไปสู่ยังดินแดนต่างๆในชมพูทวีปและสุวรรณทวีป ด้วยเหตุนี้ เส้นทางเดินโบราณที่นำวิชาความรู้ในโบราณศาสตร์ชั้นสูงของอินเดียโบราณนั้น ได้เดินทางเข้ามาสู่ดินแดงสุวรรณภูมิได้อย่างไร จึงเป็นเรื่องที่น่าสนใจ

ในพ.ศ. ๑๒๖๐-๑๒๘๔ นั้น พระวัชรโพธิและคณะสงฆ์ที่เดินทางมาจากอินเดียใต้เพื่อประกาศพุทธศาสนาและเผยแพร่ธรรมะในดินแดนสุวรรณภูมิ ๒๔ ปีนั้น นอกจากมีการสถาปนาพระบรมธาตุและพุทธศาสนาขึ้นแล้ว ยังได้นำวิทยาการศิลปศาสตร์ต่างๆ เผยแพร่ในดินแดนนี้ด้วย ทำให้วิชาความรู้จากอารยธรรมอินเดียโบราณ มีอิทธิพลในดินแดนสุวรรณภูมิต่อเนื่องมา จนเป็นแหล่งธรรมของพระพุทธศาสนาและศิลปศาสตร์ดังกล่าวอีกแห่งหนึ่งในสุวรรณภูมิ

เมืองอู่ทอง ซึ่งเป็นเมืองในสุวรรณภูมินั้น ได้รับอารยธรรมจากอินเดีย ที่ชนชั้นปกครองหรือกษัตริย์ของเมืองนี้ ได้เรียนรู้คัมภีร์สำคัญทั้งฝ่ายศาสนาฮินดู-พราหมณ์ได้แก่ มหากาพย์ ๒ เรื่อง โดยเฉพาะ มหาภารตะ และ รามายณะ และจากฝ่ายพระพุทธศาสนา ดังนั้นสาระความรู้จากคัมภีร์เหล่านี้ได้มีอิทธิพลในความเชื่อต่อการสร้างศาสนสถาน จึงทำให้ปรากฎจารึกภาพปูนปั้นพระนามกษัตริย์ และชื่อเมืองสถานที่สำคัญตามชื่อที่ปรากฎในพระคัมภีร์ฝ่ายฮินดู-พราหมณ์สืบต่อมา

การคัดลอกวิทยาการต่างๆจากอินเดียโบราณมาสู่ดินแดนสุวรรณภูมินั้น เดิมใช้ภาษาสันสกฤตของ นิกายสรรสติกวาท ต่อมาเมื่อพระพุทธศาสนา นิกายเถรวาท จาก สิงหลทวีป (ศรีลังกา) ได้เข้าเผยแพร่แล้วมามีอิทธิพลในดินแดนแถบนี้ จึงทำให้การคัดลอกตำราเปลี่ยนจากภาษาสันสกฤตมาเป็นภาษาบาลีแทน ด้วยเหตุนี้ในสมัยอยุธยานั้น วิทยาการโบราณที่เคยคัดลอกเป็นภาษาสันสกฤตนั้น จึงถูกคัดลอกเป็นภาษาบาลีมากขึ้น

เมื่อครั้งแผ่นดิน สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง (พ.ศ. ๒๑๗๓-๒๑๙๘) กษัตริย์อยุธยานั้น ได้มีการนำเอาตำราวิทยาการโบราณคือตำราไสยศาสตร์และตำราโหราศาสตร์ มาเผาทิ้งเพื่อไม่ให้เป็นหลักฐานของความงมงาย ที่เห็นว่าเป็นสิ่งสร้างความล้าหลังของผู้คนในชาติ เนื่องจากสมเด็จพระเจ้าปราสาททองพระองค์นี้ เดิมเป็น ออกญาศรีวรวงศ์ (พระยาศรีวรวงศ์) ต่อมาได้ทำการปฏิวัติยึดอำนาจจาก สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ พระโอรสของ สมเด็จพระเอกาทศรถ แล้วตั้งให้ พระอินทราชา พระโอรสอีกองค์หนึ่งเป็นกษัตริย์ทรงพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม ส่วนตนนั้นนั่งตำแหน่ง เจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ ภายหลังนั้นเจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ได้ทำการยึดอำนาจจาก สมเด็จพระเชษฐาธิราช พระโอรสของพระเจ้าทรงธรรมแล้วสถาปนาขึ้นครองราชเป็นกษัตริย์ทรงพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง จึงเป็นเหตุให้เจ้านายฝ่ายราชวงศ์นั้นขัดเคืองใจอยู่

ดังนั้น การที่มีการสั่งเผาตำราต่างๆนั้น ก็เนื่องจากกลัวว่าบุตรหลานของผู้จงรักภักดีต่อราชวงศ์ โดยเฉพาะบุตรหลานที่เป็นขุนศึกของสมเด็จพระนเรศวร และสมเด็จพระเอกาทศรถ จะใช้ตำราไสยศาสตร์และโหราศาสตร์อันเป็นโบราณศาสตร์นั้นมาแก้แค้น โดบทำอาถรรพ์ทำคุณไสยทำลายล้างพระองค์จึงได้มีการเผาทำลายตำราเหล่านั้นเสียจนหมดสิ้น

ครั้งหลังสุด เมื่อกรุงศรีอยุธยาถูกพม่าข้าศึกเข้าตีเอาพระนครได้ใน พ.ศ. ๒๓๑๐ นั้น กรุงศรีอยุธยาถูกเผาทำลายเมือง จึงเป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้บรรดาวิทยาการต่างๆ ที่นำมาจากอินเดียโบราณเข้ามาเผยแพร่ตามศาสนาและยังคงหลงเหลืออยู่บ้างในอาณาจักรสยามนั้น ได้ถูกทำลายไปพร้อมกันเสียคราวนั้นด้วย

สรุปแล้วตำราที่เป็นโบราณศาสตร์ที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทยในสมัยอยุธยานั้น ได้ถูกทำลายไปเกือบหมดสิ้น ส่วนที่ยังคงเหลือและนำมาใช้กันนั้น จึงเป็นคัมภีร์ในพุทธศาสนาที่มีการคัดลอกต่อๆ กันสำหรับใช้สั่งสอนเรียนอยู่ตามวัด ตามสำนักเรียนของครูบาอาจารย์ ด้วยเหตูนี้ ตำรา ตำนานและโบราณศาสตร์ จึงมีการจดจำโดยครูบาอาจารย์ที่เหลืออยู่ ภายหลังได้มีการคัดลอกและแต่งขึ้นใหม่

การสร้างบ้านเมืองและการควบคุมอาณาจักรให้สามารถดำรงอยู่อย่างมั่นคงนั้น นอกจากการใช้โบราณศาสตร์เป็นวิทยาการความรู้แล้ว หลักของศาสนานั้นเข้าสร้างแนวทางของการอยู่ร่วมกันด้วยความเชื่อ ซึ่งมีทั้งความเชื่อในพระผู้เป็นเจ้าของพราหมณ์ และหลักธรรมตามพุทธศาสนาที่เข้ามาเผยแพร่ในครั้งแรก

เมื่อมีการศึกษาเรียนรู้วิทยาการที่มีพราหมณ์เป็นครูสอนและนำพระคัมภีร์มาเผยแพร่เช่นนี้ จึงเป็นเหตุหนึ่งที่เชื่อว่าน่าจะต้องการบูชาพระพิฆเนศก่อนศึกษาเล่าเรียนทุกครั้งเช่นเดียวกับคนในอินเดีย และทำให้เมืองต่างๆที่รับเอาพราหมณ์ไส้สอนหนังสือ จึงมีการนับถือพระพิฆเนศ เป็นองค์เทยแห่งศิลปวิทยาความรู้ และประจำความสำเร็จทั้งปวง ไปพร้อมกับพระผู้เป็นเจ้าหรือมหาเทพองค์อื่นๆ ที่มีพราหมณ์เป็นต้นตำหรับจากคัมภีร์โบราณ