1. นำของสังเวยทั้งหมด (น้ำ นม ผลไม้ ขนมหวาน) จัดวางไว้หน้าเทวรูป, รูปบูชา

2. ดอกไม้ ถ้าเป็นช่อหรือดอกเดียวให้วางไว้ข้างหน้า ถ้าร้อยเป็นพวง สามารถนำไปคล้องที่พระกรหรือศาสตราวุธของเทวรูปได้

3. จุดกำยาน ธูป ประทีป เทียน

4. การพนมมือ ให้พนมมือแบนราบติดกันนะครับ ไม่ใช่แบบดอกบัวตูม แล้วตั้งจิตให้สงบนิ่ง

5. เมื่อจิตสงบนิ่งแล้ว ให้ เริ่มสวดบูชา...
การสวดมนต์นั้น ท่านสามารถเลือกบทสวด บทอัญเชิญ หรือบทสรรเสริญ บทใดก็ได้มาหนึ่งบท หรือจะสวดหลายๆ บท ให้ต่อเนื่องกันก็ยิ่งดีครับ
บทสวดมนต์ทั้งหลาย สามารถดูได้จากลิ้งก์ดังต่อไปนี้
- รวมบทสวดมนต์พระพิฆเนศ (จากหลายตำรา)
- รวมบทสวดพระพิฆเนศ 108 พระนาม

ในเบื้องต้นสำหรับการบูชาพระพิฆเนศนั้น คาถาบูชาที่ส่วนใหญ่นิยมคือ โอม ศรี คะเนศา ยะนะมะฮา (Om Shri Ganesha Yanamaha) อ่านออกเสียงตามแบบอินเดียว่า โอม ชรี กาเนชา ยะนะมะฮะ แต่ถ้ามีเวลาในการสวดบูชา แนะนำให้ทำสมาธิด้วยการสวดมนต์ โดยท่องบทเดียวกันให้วนไปเรื่อยๆ จะเป็น 108 จบก็ดี หรือจะเปิดเพลงขณะบูชาด้วยก็ดีครับ (สามารถโหลดเพลงได้ที่หน้าแรก) ควรศึกษาและจำบทสวดมนต์ให้ได้หลายๆ บท เพื่อประโยชน์ในการทำสมาธิขณะสวดมนต์ หรือการสักการะในโบสถ์ วัด เทวาลัยต่างๆ

6. ถวายไฟ หรือการทำ อารตี หากไม่สะดวกใช้ตะเกียงอารตี (ต้องใช้สำลีชุบน้ำมัน) สามารถถวายไฟแบบใช้เทียน หรือ การบูร ให้นำใส่ถาดแล้วจุดไฟ ยกขึ้นหมุนวนเป็นวงกลม (ตามเข็มนาฬิกา) 3 รอบ ต่อหน้าองค์เทวรูป หรือรูปภาพเทพที่เราบูชา แล้วใช้ฝ่ามืออังไฟ แล้วมาแต่ที่หน้าผาก เพื่อให้เกิดความสว่างแก่จิตและดวงปัญญา หรือแตะบริเวณอื่นๆ ที่เป็นโรคเจ็บป่วย

7. ขอพรตามประสงค์
จากนั้นให้กล่าวคำว่า "โอม ศานติ...ศานติ...ศานติ" เพื่อขอความสันติให้บังเกิด เป็นอันเสร็จสิ้น (หรืออ่านในหน้ารวมบทสวด)

8. ลาเครื่องสังเวย
ถ้าจุดเทียน สามารถเป่าเทียนให้ดับได้เลย เพื่อป้องกันอัคคีภัย (ใช้เทียนเล่มเดิมนี้ จุดบูชาในวันต่อไปได้เรื่อยๆ จนเทียนหมด)
ถ้าจุดธูปหรือกำยาน ต้องรอให้หมดดอก จึงจะลาเครื่องสังเวยได้

นำเครื่องสังเวยต่างๆ ยกขึ้นจรดหน้าผาก แล้วกล่าวว่า "...โอม..."
เพื่อขออนุญาตลาเครื่องสังเวย อย่าทิ้งอาหารไว้ให้เน่านะครับ
น้ำเปล่า - สามารถนำมาล้างหน้าหรือแต้มหน้าผากเพื่อเป็นสิริมงคล
นมสด - หากถวายเป็นกล่องหรือขวด ก็นำมาดื่มได้เลย
หากถวายเป็นแก้วเล็กๆ ก็ให้เททิ้งครับ ปล่อยไว้ค้างคืนจะทำให้นมบูด (บางคนดื่มแล้วท้องเสียครับ)
ผลไม้และขนม - ยกออกมาใส่จาน เพื่อมาแบ่งกันทานในครอบครัว ถือเป็นอาหารทิพย์
(ไม่ควรทานทั้งๆที่อยู่ในจานหรือถาดสำหรับถวาย เพราะห้ามใช้ปนกับของท่านนะครับ)

9. ทำความสะอาด จาน แก้วน้ำ เชิงเทียน แท่นกำยาน ฯลฯ แล้วเก็บไว้ในที่เฉพาะ

......................................................................................................................................................................

การบูชาก็มีเพียงเท่านี้ ซึ่งเป็นการบูชาแบบกระชับ เลือกปฏิบัติแต่ละขั้นตอนตามความเหมาะสม
แต่ความจริงแล้วตามวิถีชาวฮินดูนั้น การสวดบูชาเทพจะมีรายละเอียดและขั้นตอนมากมายกว่านี้ครับ
ที่เราตัดทอนมานี้ก็เพื่อความสะดวกและเข้ากับยุคสมัยที่เร่งรีบ

ที่สำคัญให้ใส่ใจมากกว่า คือ ควรตั้งจิตให้เป็นสมาธิในขณะสวดบูชา และควรปฏิบัติให้ได้ทุกวัน จะเป็นสิริมงคลมากครับ
ท่านใดที่ไม่สามารถจัดหาเครื่องสังเวยต่างๆ ได้ติดต่อกันทุกๆวัน เช่น ขนม หรือผลไม้ ก็สามารถถวายน้ำเปล่าอย่างเดียวและจุดเทียนก็ได้ครับ องค์ท่านโปรดให้บูชาตามแต่กำลังทรัพย์และฐานะของผู้ศรัทธา (และตามแนวทางของเว็บไซต์สยามคเณศ ที่ไม่ส่งเสริมให้บูชาแบบฟุ่มเฟือย)

อาจจะเลือกถวายขนมกับผลไม้ให้หลากหลายสัปดาห์ละ 1 ครั้ง หรือถวายของบูชาครั้งใหญ่ๆ ในวันที่ตรงกับวันเกิดของตน แต่หากท่านใดสามารถจัดหาของบูชาได้มากๆ มีขนมหลากหลาย ผลไม้มากอย่าง ได้เป็นประจำ ก็ย่อมเป็นการดีอยู่แล้วครับ

จะบูชาอย่างไรก็ตาม หลักสำคัญคือ ขณะสวดบูชาให้ตั้งสติให้แน่วแน่ สร้างบรรยากาศให้เกิดสมาธิ สวดมนต์ให้ถูกต้อง บูชาด้วยใจที่บริสุทธิ์ ไม่ขอพรด้วยความโลภ ไม่ขอพรที่มีการสาบแช่งผู้อื่น ไม่ขอพรด้วยความท้าทาย หากปฏิบัติขั้นตอนใดผิดพลาดก็ให้ขอขมา บารมีขององค์ท่านก็คุ้มครองเราได้เท่าๆกันครับ / เขียนโดย สยามเคณศ www.siamganesh.com

เป็นเรื่องตลกที่เราจะเห็นกันว่า วัด ศาล เทวาลัย แต่ละแห่ง จะบอกให้จุดจำนวนธูปไม่เท่ากัน ทั้งๆที่ข้างในก็ประดิษฐานเทพองค์เดียวกัน พระพิฆเนศ ก็พระพิฆเนศเดียวกันทั้งโลก ไม่ได้มีหลายพระพิฆเนศซะหน่อยครับ คนอินเดียมาเที่ยวเมืองไทยยังสงสัยกันเลยครับ ว่าที่คุณๆไหว้กันนั้น ไม่ใช่พระพิฆเนศองค์เดียวกันหรอกหรือ? เหตุใดจึงต้องใช้ธูปแต่ละที่จำนวนไม่เท่ากัน?? ทำไมที่นี่ต้องเดินวนซ้าย แต่ศาลพระพิฆเนศอีกแห่งต้องเดินวนขวา? ทำไมต้องใช้ธูปแดง? ธูปขาวธรรมดาไม่ได้หรือ? ทำไมพระพิฆเนศที่นี่ต้องเทียนขาว? แต่ทำไมอีกที่ต้องเทียนแดง? สุดท้าย..คนไทยเราก็โดนเยาะเย้ยจากต่างชาติ ว่าบูชาเทพให้เป็นเพียงวัตถุ ไม่ได้เข้าถึงหัวใจหลักแห่งการบูชาเทพเลย...

เพราะชาวฮินดูในอินเดียจริงๆ แล้วจะไม่มีการกำหนดจำนวนธูป เทียน และกำยานมาตั้งแต่โบราณ ไม่มีการกำหนดสีสันและขนาดด้วยครับ เค้าหยิบออกจากซอง ได้มากี่ดอก ก็จุดเลยครับ ไม่มีการนับ เนื่องจากเหตุผลในการจุดธูปก็คือ 1.ถวายกลิ่นหอม และ 2.ให้ควันนำพาคำอธิษฐานไปถึงเทพเบื้องบนเท่านั้นเอง... ขอให้เข้าใจตามนี้นะครับ (แต่ถ้าให้สบายใจ ใช้ธูป 3, 5, 9 ดอกแบบคนไทยหรือคนจีนก็ได้ครับ) และขอยืนยันว่า สามารถใช้ได้ทั้ง ธูป และ กำยาน

ถ้าอยู่ห้องเล็กๆ หรืออยู่ร่วมกับคนอื่น หรือไปค้างแรมที่อื่น การจุดธูปเทียนจะทำให้ควันธูปรบกวนคนรอบข้าง หรือเสี่ยงต่อไฟไหม้ ก็ไม่ต้องจุดเลยครับ โดนด่าซะเปล่าๆ

เรื่องการถวายเครื่องเซ่นสังเวย

การถวายของนั้น ถ้าถวายได้เป็นประจำ และฐานะเอื้ออำนวย ก็เป็นสิริมงคลครับ
แต่จะเกิดคำถามบ่อยๆว่า...ถ้าไม่มีทุนทรัพย์มากพอ จะถวายแต่เพียงเล็กน้อยได้หรือไม่?
คำตอบคือ ย่อมได้แน่นอนครับ เราไม่จำเป็นต้องถวายผลไม้ อาหาร ขนม เป็นประจำทุกวัน เพราะจะทำให้สิ้นเปลืองมากเกินไป ควรเลือกถวายให้ประหยัดดีกว่าครับ ถวายน้ำเปล่าเฉยๆก็ได้ จะเป็นส้มผลเดียว กล้วยผลเดียวก็ได้ครับ ถ้าถวายเป็นประจำ แต่ละครั้งก็ไม่ต้องใช้ของแพงครับ แค่ใช้ของใหม่ สะอาด หรืออยากจะจัดถวายให้สมบูรณ์ ก็จัดสัปดาห์ละ 1 ครั้งก็พอแล้ว

ทั้งนี้ไม่ได้หมายความว่า ให้ถวายตามมีตามเกิด หรือขาดๆ หายๆ นะครับ
การถวายแต่ละครั้งก็ควรตั้งใจ สรรหาของที่สด สะอาด ใหม่ มีคุณภาพ

คนไทยเรายึดติดกับการถวายของ คือ ถวายเยอะๆ ได้บุญเยอะๆ แบบนี้ไม่ถูกครับ พระพิฆเนศและเหล่าทวยเทพ ไม่โปรดให้ผู้ศรัทธาทำการบูชาท่านแบบฟุ่มเฟือย เนื่องจากพระพรหม พระวิษณุ พระศิวะ ท่านเหล่านี้ปฏิบัติตนเป็นโยคี หลุดพ้นไปสู่โมกษธรรมแล้ว ท่านไม่มีกิเลสต้องการรับประทานของเซ่นจากเราหรอกครับ การถวายเครื่องเซ่นสังเวย เช่น ผลไม้ น้ำ นม ขนม ดอกไม้ ธูป เทียน ฯลฯ ก็เพื่อแสดงให้พระองค์เห็นถึงความศรัทธาของเราที่มีต่อพระองค์ แสดงให้เห็นถึงความจงรักภักดีที่มีต่อพระองค์
ฉะนั้นอย่าไปยึดติดกับกฏเกณฑ์มากครับ จะเครียดเปล่าๆ หากมีความศรัทธาอย่างเต็มเปี่ยมและเคารพรักในเทพที่เราบูชาแล้ว เพียงยกมือไหว้ สวดมนต์ สรรเสริญท่านอย่างสม่ำเสมอ และขอพร พระองค์ท่านก็เมตตาเราแล้วครับ

อาจถวายนม 1 กล่องเมื่อตื่นนอน พออาบน้ำแต่งตัวเสร็จแล้วก็ "ไหว้ลานม" แล้วนำมาดื่มก่อนออกจากบ้านได้เลย

หรือถ้าสะดวกตอนกลางวัน เช่น อยู่ที่ทำงาน หากมีพานเล็กๆสำหรับประดิษฐานเทวรูปอยู่บริเวณโต๊ะทำงานด้วย เมื่อพักกลางวันก็หาซื้อขนมนมเนย น้ำผลไม้มาถวาย เมื่อถวายเสร็จก็ "ไหว้ลาขนม" แล้วนำไปแบ่งเพื่อนร่วมงานรับประทานก็ได้บุญ

หรืออยู่บ้าน หากต้องการประหยัด อยากถวายของสักอย่างหนึ่งเป็นประจำทุกๆวัน แต่ไม่อยากเสียเงินเยอะ แนะนำให้ซื้อน้ำเปล่าขวดใหญ่ๆ มาตั้งไว้ข้างๆหิ้ง แล้วเทใส่แก้วเล็กๆ แบ่งถวายทุกวัน เท่ากับว่าได้ถวายทุกวันด้วย และประหยัดด้วย

หากนานๆถวายของสักครั้ง อาจจะเลือกถวายเฉพาะวันที่ตรงกับวันเกิดของตน หรือเฉพาะวันพระ หรือทุกวันพฤหัสบดี (ถือเป็นวันครูของไทย) หรือเฉพาะสิ้นเดือนเมื่อเงินเดือนออก หรือถวายเมื่อต้องการขอพรเป็นพิเศษ ควรเลือกของดีๆ มาถวาย ไม่ควรใช้ของใกล้เสีย ของใกล้หมดอายุ หรือผลไม้ช้ำๆไม่สวยงาม ยังไงสุดท้ายแล้วคนที่ทานก็คือเราเอง หากเอาของใกล้เสียมาถวาย เราเองก็ต้องเสี่ยงกับท้องเสียท้องร่วงเมื่อทานเข้าไป

ขอพรจากทวยเทพแล้ว แม้จะสมหวังหรือไม่ก็ตาม อย่าลืมจัดหาผลไม้ ดอกไม้ ขนม ฯลฯ อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายๆอย่างมาถวาย เป็นการแสดงความศรัทธาและภักดีต่อองค์เทพ การบูชาเทพอยู่ที่ใจศรัทธา ไม่ได้อยู่ที่ว่าไหว้แล้วจะสมหวังในคำขอหรือไม่ ขอจงบูชาไปเรื่อยๆ พระพิฆเนศและทวยเทพทุกพระองค์เมตตาต่อผู้ศรัทธาและประทานพรอยู่ตลอดเวลาอยู่แล้ว หากมีจิตศรัทธาในเทพองค์ใด ท่านก็ลงมาคุ้มครองดูแลเราทันทีเพียงแต่เราอาจไม่รู้ตัวเท่านั้นเอง การจะสมหวังในสิ่งที่ปรารถนาหรือไม่ ขึ้นอยู่กับบุญที่เราสั่งสมมาด้วย การถวายของแด่ท่านก็คือการสั่งสมบุญอย่างหนึ่ง ไหว้เทพอย่าเพิ่งท้อ สวดมนต์+ถวายของบูชา+ทำความดี+ไม่ทำบาป ทำได้อย่างนี้มหาเทพมหาเทวีทั้งหลายก็จะคุ้มครองเราตลอดไป

ผู้ศรัทธาพระพิฆเนศจำนวนมาก ก็ไม่ได้มีเทวรูปขนาดใหญ่ไว้ในบ้าน ส่วนใหญ่ก็มีแต่พระพิฆเนศแบบห้อยคอแค่องค์เดียว แต่เขาเหล่านั้นก็ทำการสวดมนต์ ถวายของ และทำสมาธิอย่างสม่ำเสมอ พวกเขาก็ได้รับพรบันดาลจากพระองค์ ให้ประสบความสำเร็จและมีความสุขกันได้อย่างสมบูรณ์ครับ

เราไม่ได้บูชาพระพิฆเนศด้วยความกลัว ความขลัง หรือด้วยความอยากขอพร ขอหวยเพียงอย่างเดียว และเราไม่ได้มองว่าท่านเป็น "เจ้าพ่อพิฆเนศ" หรือ "พ่อปู่" อะไรต่างๆแบบที่คนไทยหลายคนชอบเรียก (พระพิฆเนศไม่ได้เป็นคนแก่นะครับ!!) แต่ท่านเปรียบเสมือน "ญาติผู้ใหญ่" ท่านคือเทพผู้ศักดิ์สิทธิ์ที่เราทุกคนสามารถเข้าถึงและใกล้ชิดได้ไม่ยากเลย (ไม่ใช่เจ้าพ่อ หรือเป็นผี) ฉะนั้น การสวดบูชาท่าน ก็ไม่ต้องเกรง ไม่ต้องกลัวนะครับ สวดทุกครั้งที่มีโอกาส แล้วท่านจะบันดาลพรและปกป้องเราในยามคับขันอย่างแน่นอน ซึ่งทีมงานเราทุกคนพิสูจน์มาแล้วครับ

จะเห็นว่าแนวทางของเราต่างจากการไหว้พระแบบคนไทยทั่วๆไปนะครับ เพราะเรายึดตามแนวทางของชาวฮินดูอย่างแท้จริง ชาวฮินดูในอินเดียแทบจะทุกคนบูชาเทพที่ตนนับถือด้วยความรักและซื่อสัตย์ ไม่ได้ไหว้ที่องค์วัตถุ ไม่ได้ไหว้เฉพาะเทวรูปขนาดใหญ่ๆ และชาวอินเดียจำนวนมากก็ไม่มีพระพิฆเนศห้อยคอ เพราะเค้าไม่ได้คิดว่าพระพิฆเนศเป็นเพียงแค่วัตถุมงคล ที่จะมานำติดตัวไว้เฉยๆ หรือเป็นเทพเจ้าที่เราจะไหว้เพื่อขอพรอย่างเดียว แต่เทพทุกพระองค์จะถูกระลึกอยู่ภายในจิตใจ ภายในจิตวิญญาณอยู่ตลอดเวลา และเชื่อว่าเทพทุกพระองค์คือผู้ประทานชีวิตอันมีค่าแก่เรา สำหรับเรื่ององค์เทวรูป และพิธีกรรมต่างๆก็เป็นเรื่องรองๆไปครับ ถ้าเราหมั่นบูชาท่านและทำความดีอย่างสม่ำเสมอ ท่านจะประทานพรให้เราประสบความสำเร็จ เดินไปสู่ทางที่ดีงาม เกิดสิริมงคลแก่ชีวิตและประสบแต่ความโชคดีครับ

พวกเราผู้ศรัทธาไม่ใช่คนงมงาย แต่เรามีที่ยึดเหนี่ยวจิตใจเดียวกัน คือ องค์พระพิฆเนศ และองค์เทพต่างๆ ซึ่งก็ไม่ต่างจากพระแม่กวนอิม พระสีวลี หรือเทพเจ้า เทวดา ที่หลายๆคนนับถือเพิ่มเติมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ทีมงานสยามคเณศหวังว่า ผู้อ่านทุกท่านจะพอเข้าใจและมีแนวทางการบูชาพระพิฆเนศและทวยเทพที่ชัดเจนขึ้นนะครับ สรุปแล้ว สิ่งที่ควรกระทำคือ การตั้งจิตให้แน่วแน่ในการสวดบูชา พร้อมทั้งให้ปรับจิตใจของเราให้มีความ รัก และ ศรัทธา พระพิฆเนศและทวยเทพอย่างเต็มเปี่ยม เคารพองค์ท่านไม่ว่าจะอยู่ที่ใด ระลึกถึงองค์ท่านเสมอ มีความเมตตาต่อผู้อื่นและสำนึกดีอยู่ตลอดเวลา ถ้าทำได้อย่างนี้ พระองค์ท่านก็เมตตาเรา ประทานพรให้เราได้เต็มที่ครับ (วิถีแบบนี้ เป็นวิถีของชาวพราหมณ์-ฮินดูในอินเดียที่แท้จริง และสามารถใช้ได้กับการบูชาเทพทุกองค์)

ขอให้หมั่นไหว้พระพิฆเนศทุกวัน ทุกคืนนะครับ สำหรับคำสอนขององค์เทพ เช่น คัมภีร์ภควัทคีตา จะแปลและนำมาเผยแพร่ในเว็บนี้ต่อไป และถ้าจะช่วยกันเผยแพร่พระพิฆเนศและเทพของพราหมณ์ ไปสู่ผู้อื่นในแนวทางที่ถูกต้อง ก็จะเป็นกุศลแก่ตัวเราเองครับ ตั้งแต่นี้ต่อไป หากผู้อ่านได้ไปพบเห็นใครที่กล่าววาจาดูถูก หรือลบหลู่ดูหมิ่น ทั้งดูถูกองค์เทพของพราหมณ์ และดูถูกพวกเราที่บูชาพระองค์ ก็ขอให้อธิบายให้เขาเหล่านั้นเกิดความเข้าใจว่า เทพของศาสนาพราหมณ์-ฮินดูนั้นไม่ได้เลวร้าย ไม่ใช่เจ้าพ่อ ไม่ใช่ผี ไม่มาประทับทรงใคร คนบูชาอย่างเราๆก็ไม่ได้เลวร้ายหรือเป็นคนชั่ว คนที่ชั่วร้ายคือคนที่นำไปเผยแพร่และปฏิบัติไปในทางที่ไม่ถูกต้องมากกว่า... ขอให้ช่วยๆกันนะครับ เพื่อยกระดับการบูชาเทพในประเทศไทยให้ดียิ่งขึ้น... ขอพระพิฆเนศคุ้มครองผู้ศรัทธาครับ / โดย : กองบรรณาธิการสยามคเณศ www.siamganesh.com

***สงวนลิขสิทธิ์บทความ***
การนำเนื้อหานี้ไปใช้ที่อื่นสามารถทำได้ กรุณาอ้างอิงหรือขอบคุณเว็บไซต์สยามคเณศและทำลิงก์กลับมาที่ http://www.siamganesh.com